In mei leggen alle vogels een ei

“In mei leggen alle vogels een ei, behalve de koekoek en de griet, die leggen in de meimaand niet”. Een tegeltjeswijsheid waar ik altijd aan moet denken als het broedseizoen begint. In het voorjaar keren veel trekvogels als zomergasten weer terug en kan het spel van overleving beginnen. In tegenstelling tot dit gezegde leggen lang niet alle vogels hun eieren in mei. De natuur is veel gevarieerder. Van januari tot augustus worden er nesten gebouwd, eieren gelegd en gebroed. Iedere vogelsoort kent zijn eigen cyclus en zijn eigen wijze van het opvoeden van de jongen. Wat vogels gemeen hebben is dat ze eieren leggen, maar na het uitbroeden doen ze het weer allemaal anders.

De koekoek legt, in tegenstelling tot de tegeltjeswijsheid, juist eieren rond mei in het nest van een andere vogel. Het broeden en de opvoeding laat hij over aan de waardvogels, omdat hij te druk is met het vinden van zijn voedsel. Het levert het unieke beeld op dat een kleine vogel een veel groter hongerig kuiken voedt. Dit zijn de beelden die je ook kunt volgen via internet en een webcam. Je kunt genieten van prachtige livebeelden via Beleef de Lente | Vogelbescherming. Als je geduld hebt zie je luid krijsende kuikens die hulpeloos schreeuwen om voedsel. Ouders die af en aan vliegen om hun prooi te delen net zo lang totdat de kuikens groot genoeg zijn om uit te vliegen en voor zichzelf te zorgen. En als dat is gebeurd wachten we weer op een nieuw seizoen. Het lijkt wel Nestflix ?.

De griet, veel beter bekend als de grutto en in 2015 gekozen als onze nationale vogel, legt zijn eieren in de periode van maart tot zelfs juni. Dus ook in mei! Net als de kievit kent de grutto een zeer bijzondere wijze van opvoeding. Het nest wordt gemaakt in een kruidenrijke weide en na het uitbroeden verlaten de kuikens na circa 24 dagen het nest. We noemen dit nestvlieders in plaats van nestblijvers. De kuiken moeten helemaal zelf zorgen voor hun voedsel door buiten het nest in kruidenrijke weilanden op zoek te gaan naar insecten. Maar ’s avonds voor het slapen gaan mogen ze wel weer de warmte opzoeken in het nest bij hun ouders. Het klinkt cru maar is een manier om de kuikens onafhankelijk te maken. Na circa 24 dagen kunnen ze al vliegen. En twee weken later zijn ze al zo sterk dat ze weer terugvliegen naar West-Afrika waar ze het grootste deel van het jaar verblijven. Wat de grutto helemaal bijzonder maakt is dat de jongen later dan de volwassenen terugvliegen. Ze weten blijkbaar instinctief de weg terug. 

Een prachtig verhaal, maar helaas gaat het niet goed met de grutto. De vogel kent veel bedreigingen waarvan de belangrijkste de intensieve landbouw is. In de broedtijd en de tijd totdat ze kunnen vliegen zijn ze afhankelijk van een vochtig natuurlijk weidelandschap. Ze hebben rust en water nodig om te kunnen overleven. En juist de intensieve landbouw draagt bij aan de droogte en de drukte. Gelukkig wordt er in Nederland, waar 90% van de grutto’s broeden, hard gewerkt aan herstel van de natuur. En elk jaar geniet ik weer volop als ik mijn eerste grutto zie en hoop ik dat ze weer veel eieren leggen op weg naar herstel.