Wat doe jij eigenlijk voor werk?

Sarah Kruider, Maatschappelijk Werker bij De Kern in Kampen, vertelt ons maandelijks over haar werk. Maar wat doet ze eigenlijk voor werk?

Dat is de telkens terugkerende vraag op iedere verjaardag, bruiloft, kerstdiner en reünie. Nu hebben we vanwege alle coronamaatregelen al langere tijd niet van dit soort sociale bijeenkomsten gehad, dus staat deze vraag ook al even in de ijskast. Maar ik beantwoord deze vraag altijd met een beetje tegenzin. Vaak blijft het namelijk niet bij deze vraag.  Regelmatig komen er na mijn antwoord ook allerlei oordelen en vooronderstellingen op tafel. 'Jij hebt een easy beroep, beetje de hele dag praten.', 'Die mensen met financiële problemen, dat is echt eigen schuld.', 'Mijn buurvrouw, die wordt geslagen door haar partner, nou dat moest mij één keer gebeuren, ik zou hem direct de deur wijzen.' De geïnteresseerde vragensteller wil vaak nog wel iets horen over de inhoud van het werk, maar ook graag niet te veel of te moeilijk. Zo'n gesprek moet vooral leuk blijven. 

Het punt is niét dat ik niet graag over mijn werk vertel, In tegendeel: in mijn beleving heb ik namelijk één van de leukste beroepen in zorgland. Alleen dat wat ik doe, de verhalen die ik dagelijks hoor, zijn soms zo intens, persoonlijk en ingewikkeld dat ik niet zo goed weet waar te beginnen. Ik denk dat ik voor collega maatschappelijk werkers kan spreken als ik zeg dat we een leuk beroep hebben, maar dat het zeker niet altijd easy is. Dat soms de hele dag de telefoon roodgloeiend staat omdat je voor een cliënt op zoek bent naar een tijdelijke woonplek. Dat je afspraken moet afzeggen omdat er opeens een crisisoverleg is gepland, vanwege huiselijk geweld. Dat een cliënt afspraak na afspraak niet komt opdagen, maar er wel grote zorgen zijn. Dat je een email open hebt staan over cliënt A maar dat je gebeld wordt over B en een appje krijgt van C.

Dan zijn er nog de vooronderstellingen over alle problemen waar onze cliënten mee te dealen hebben. Als ik één ding telkens weer leer van al die verschillende gesprekken, cliënten en vragen, is het wel dat het ons allemaal kan overkomen. Onze cliënten zijn gewone mensen, net als jij en ik. Mensen die door ongelukkige omstandigheden, onhandige keuzes of gewoon door het leven in deze situatie zijn beland. Karel die in de schuldsanering zit, heeft dit ook zelf niet gewild, maar door een faillissement raakte hij zijn inkomen kwijt en kwam zijn relatie onder druk te staan. Hij wilde niet dat zijn kinderen iets tekortkwamen. Daardoor ging het inkomen en de spaarcenten die hij had, op aan zijn kinderen en werden de schulden torenhoog. 

José die in een huiselijk geweld relatie is beland, had ook niet de wens om op deze manier oud te worden. Maar José is in het begin van haar relatie, vanuit verliefdheid over ingewikkelde thema’s heengestapt. En ook al had ze zichzelf voorgenomen dat als het nog een keer zou gebeuren, ze er iets van ging zeggen het kwam er niet van. Uiteindelijk zijn José en Peter in een patroon beland waar ze, zonder hulp, niet meer uitkwamen en werden zij beiden slachtoffer van een ongelukkige relatie. Toen José de moed had verzameld om een scheiding in gang te zetten en weg te gaan bij Peter, kwam ook hij tot het inzicht dat het zo niet langer kon. Peter kampt met een onverwerkt trauma en heeft dit nooit onder ogen durven zien.  

Kortom, geen dag, cliënt, verhaal of situatie is hetzelfde of in twee zinnen uit te leggen wat ons werk is. Wat wel uit te leggen valt is dat iedere cliënt uniek is, met zijn eigen verhaal. Dat vraagt ook van mij, als maatschappelijk werker, iedere keer weer een andere aanpak en insteek. Precies dat maakt mijn beroep zo leuk. Daar wil ik graag over vertellen, als jij daar dan ook naar wilt luisteren. Echt naar wilt luisteren. Want ik heb bij cliënten mogen ervaren: als je echt luistert, hoor je zoveel meer.