Nature based therapy

Nature based therapy – Matthijs van Middelkoop, psychiater Transfore

‘Wat heb ik toch veel gemist de afgelopen jaren’!

 

Van live naar online psychiater

Matthijs woont sinds 3,5 jaar in Bosnië, van waaruit hij aanvankelijk interim klussen in Nederland deed. Sinds corona ons leven grotendeels bepaalt, werkt iedereen steeds meer online. Dat bracht hem op het idee om zijn werk als psychiater digitaal te gaan doen. Nu is hij ‘online psychiater’ bij Transfore. En dat bevalt hem prima. Groot voordeel van het online werken vindt Matthijs dat zijn werk veel flexibeler is geworden. Patiënten kunnen hem altijd bellen en zij vinden het prettig om zo even kort contact te maken. Opvallend genoeg lukt het hem door middel van Nature based therapy om veel naar buiten te gaan met patiënten. Binnenkort kan Matthijs zich nature based therapist noemen. Zijn volgende doel is om deep nature connection mentor te worden. Alle kennis die hij al heeft zet hij gelijk in bij de behandeling van patiënten.

Band met jezelf herstellen

De kern van Nature based therapy is om de verbroken band met jezelf en je omgeving te herstellen. Matthijs ziet zichzelf daarbij meer als mentor dan als behandelaar en noemt het daarom liever ‘nature based mentoring’. Matthijs legt uit: ‘Wanneer je in de drukte bent, sluit je jezelf af om niet te veel prikkels binnen te krijgen. Langdurig naar een computer of telefoon kijken, leidt tot een hyperfocus op een heel klein stukje scherm. In beide gevallen raak je de verbinding met jezelf en de wereld om je heen kwijt. Somber zijn, je slecht kunnen concentreren, snel geïrriteerd zijn … allemaal tekenen dat je niet goed in contact bent met jezelf en de natuurlijke omgeving. Wanneer je in de natuur bent en deze echt beleeft door aan te raken, aandachtig te ruiken, te luisteren en te kijken, dan ga je rust ervaren die je alleen daar kunt ervaren’.

Terug naar buiten

Als Matthijs terugkijkt op de voorbije decennia, dan ziet hij een duidelijke kentering: ‘De afgelopen twee generaties zijn we in vliegende vaart uit de natuur verdwenen. We zitten veel binnen op kantoor. Ook een behandeling in de ggz vindt meestal plaats in zo’n omgeving. Het is vaak wit en steriel, je ziet snoeren, schermen, white boards, kale gangen en rechte hoeken. Dat is een inspiratieloze omgeving bedacht vanuit functionaliteit en kostenoverwegingen. Dat is niet prikkelarm, het is ongezond en juist bedreigend’. Dat kan volgens hem anders en beter door een inspirerende en uitdagende omgeving te zoeken en die vind je buiten.

Spelen, spelen, spelen

Hoe pakt Matthijs dit dan aan met zijn online begeleiding? Eén ding is helder: iemand vragen er een boek over te lezen helpt niet. Leren spelen is zijn insteek. Hij zoekt eerst naar een ingang bij de patiënt door te vragen wat iemand leuk vindt om te doen: koken, vissen, TV kijken, lezen, sporten... Dan haakt hij in op een bezigheid die je buiten doet. Als voorbeeld beschrijft hij het contact met iemand die van vissen houdt. Deze man probeert hij met opdrachten te verleiden om te gaan spelen en ervaren: Kan je vissen met je ogen dicht? En kan je de dobber voelen? Probeer het eens een week. De week erop is het spelletje: Kan je nu proberen de dobber te horen? Probeer het. Wat heb je ervoor nodig? De spelletjes liggen voor het oprapen: Kijk eens naar de vis en probeer te bedenken hoe hij zich voelt. Wat voel je aan de huid van de vis? Wat ruik je? Een andere insteek kan zijn: loop eens een andere route naar je vaste visplek. Welke bomen zie je onderweg. Loop eens een stuk op blote voeten of achterstevoren. Hoe voelt dat? Ga eens op je visplek zitten zonder te vissen. Wat ervaar je dan?

Alles is erop gericht mensen uit te nodigen op een andere manier zichzelf en hun omgeving waar te nemen. Dat doe je door mensen uit te nodigen een eerste stap te zetten en heel veel vragen te stellen. Matthijs is verrast dat patiënten deze aanpak een goed idee vinden. Ook al vragen ze zich soms af: ‘Mag dit wel’? Of zijn er excuses om niet naar buiten te gaan. Het komt ook voor dat iemand in de stand zit: Jíj bent de dokter en jíj moet me beter maken. Hij gaat dan in gesprek en legt uit dat het doel is om de vervelende klachten aan te pakken en zo een prettiger leven te krijgen: ‘Wie en wat heb je daarvoor nodig? Ik ga je niet beter maken. Ik kan je wel helpen en begeleiden met adviezen’. De succesfactor is dat de behandelaar het aantrekkelijk maakt en aansluit bij wat iemand leuk vindt.

Je doet niet zomaar wat

Matthijs heeft twee trainingen in Zweden gevolgd om deze manier van werken te leren. Daarin werd hij eerst zelf overgeleverd aan de elementen: een paar dagen overleven in de natuur van Lapland. De trainer gaf veel uitleg en leerde hem hoe je in leven blijft. Matthijs: ‘Het brengt je terug naar de basis, je wordt je heel bewust van jezelf en je omgeving. Ik was drie nachten alleen in het bos, sliep er en zocht mijn eigen eten. Ik ontdekte dat je heel weinig nodig hebt. Deze ervaring gaf me veel energie’. Vervolgens leerde hij allerlei oefeningen en hoe je iemand enthousiast krijgt zodat ze er open voor gaan staan. Dit, samen met de wetenschap over de heilzame effecten van natuur op mentale gezondheid, gebruikt hij in zijn begeleidingen.

Zijn uitstapje naar Lapland opende zijn ogen: ‘Wat heb ik toch veel gemist de afgelopen jaren’. Matthijs wil daarom graag ook andere patiënten en behandelaars deze ervaring geven. Volgens hem zijn er erg weinig mensen voor wie het niks is. Zijn doel is om meer collega’s te trainen en zo mensen beter te helpen.

Dus: spreekt het je aan, wil je meer weten of ervaringen delen: neem contact op met Matthijs.

Dank je wel, Matthijs, voor je prachtige en inspirerende verhaal!

Annemieke Zeegers