Over nieuwsgierigheid, begrip en respect

Enige tijd geleden stond er Schakelnieuws een interview met Dirk-Jan van Dijk en Mirjam van der Meer. Via hen maakten we nader kennis met de Regenboog Alliantie Dimence Groep (RAD). Voor dit Schakelnieuws zijn we in gesprek gegaan met twee andere leden van de RAD: Agnes Meijerink-Blom en Dorien Sambros. Insteek is om op een aantal voor de LHBTQI+ gemeenschap relevantie thema’s wat verder uit diepen.

Kunnen jullie je zelf voorstellen?

Dorien met haar zoontje Luc

Ik ben Dorien, 32 jaar. Ik ben getrouwd met mijn vrouw Amber en wij hebben één kind, Luc en een hond Zoë. In mijn vrije tijd maak ik graag muziek. Ik houdt van gamen, de natuur in gaan en films en series.  Ik heb autisme en ADHD en ben zelf cliënt geweest in de GGZ. Tegenwoordig werk ik als ervaringsdeskundige op Lorna Wing (onderdeel van het specialistisch centrum ontwikkelingsstoornissen, red.)

Ik ben Agnes, 42 jaar, getrouwd met Gerda. We wonen in Deventer. Ik ben teamleider bedrijfsvoering bij Dimence op locaties in Steenwijk en Hardenberg. Koken, tuinieren en ronddollen met onze leenhonden zijn dingen die ik graag doe in mijn vrije tijd. En reizen naar/in Engeland, als dat weer safe is. Daar voel ik me erg thuis.

Waarom voel je je daar thuis?

Agnes: “Het klinkt waarschijnlijk zo vaag als de neten, maar Engeland is voor mij een land waar ik vooral veel harmonie in de interactie, ruimte en interesse voor de ander en ook zachtheid ervaar. Dingen die ik in Nederland wel eens mis. Mede daarom vind ik het ook zo belangrijk dat de RAD bestaat. Dit gebrek aan zachtheid is er wat mij betreft ook ten aanzien van de regenboog-gemeenschap. Zowel binnen de samenleving als binnen de regenboog-gemeenschap zelf is best sprake van een stuk onverdraagzaamheid. De RAD kan binnen Dimence Groep een vertalende rol spelen verwacht ik. Ik merk dat het voor veel behandelaren helemaal geen issue is als iemand tot te regenboog-community behoort, maar dat het ook niet iets is waar ze heel erg gevoelig voor zijn”.

Dorien waarom is het voor jou belangrijk dat de RAD bestaat?

Dorien: “Ik denk dat het belangrijk is dat er een groep is die actief het voortouw neemt om het onderwerp onder de aandacht te brengen. Dat er een plek is waar mensen heen kunnen met hun vragen, waar je informatie kunt halen en zorgen kunt delen. Daarnaast is de uitstraling van de RAD ook naar cliënten uit de regenboog-gemeenschap dat zij ook een plekje hebben binnen Dimence Groep, dat ze serieus genomen worden. Dat het een belangrijk onderdeel is van iemands identiteitsvorming en dat er dus aandacht voor moet zijn in de behandeling”

Agnes: “Ik merk dat het voor veel behandelaren helemaal geen issue is als iemand tot de regenboog-community behoort, maar dat het ook niet iets is waar ze heel erg gevoelig voor zijn. Dit ondanks het feit dat dit een thema is dat veel vaker speelt bij onze doelgroepen dan gemiddeld in de samenleving. Daarom is het heel erg belangrijk om expliciet te maken dat het OK is dat iemand is zoals ie is”.

Daar zit ook wel iets ingewikkelds in toch? Want als je iemands genderidentiteit expliciet maakt in het gesprek, leg je er ook weer nadruk op. Terwijl je anderzijds misschien juist wil laten merken dat niet alleen maar naar iemands genderidentiteit bekijkt?

Dorien: “Het hoeft niet altijd over genderidentiteit of seksuele voorkeur te gaan. Iemand moet wel de ruimte voelen om dit bespreekbaar te maken.”

Agnes: Seksualiteit is, ook binnen en behandeling, een onderwerp dat mensen ongemakkelijk vinden. Het normaliseren van het spreken over zo’n belangrijk onderdeel van ons leven is wel iets dat aandacht behoeft. De RAD kan hierin wel een rol spelen, voor de regenboog-gemeenschap, maar ook voor mensen die hetero zijn.

Stel dat ik dit gesprek was begonnen met jullie welkom te heten door te zeggen “Hallo dames, wat fijn dat jullie mee willen werken aan dit interview” Hoe was dit dan voor jullie geweest?

Dorien: “Het is voor mij geen enkel probleem als je dat gedaan zojuist. Net zoals ik het ook een prima zou vinden als je aan me zou vragen hoe ik aangesproken wil worden. Ik vind het echter ook aan mij/ons om te begrijpen dat jouw bedoelingen niet verkeerd zijn.”

Agnes: “Dat is een stuk onverdraagzaamheid vanuit de regenboog-community dat er ook is. Wij reageren, net als de rest van de samenleving vanuit ons eigen kader.”

Dorien: “Voor mij is het belangrijk dat mijn wensen gerespecteerd worden. Ik verwacht niet van de ander dat die mijn gedachten kan lezen en kan invullen wat ik wil.”

Agnes: “Mijn Jomanda-kwaliteiten zijn ook behoorlijk beperkt.”

Oh.. ik dacht dat mensen uit de regenbooggemeenschap juist beschikten over bovengemiddelde Jomanda-kwaliteiten?.

Agnes: “Nee nu verwissel je deze kwaliteiten met de aanwezigheid van een gaydar” (gelach). Overigens begrijp ik wel dat mensen uit de regenboog-community soms andere ervaringen hebben dan Dorien en ik, waardoor ze minder onbevangen en spontaan kunnen reageren dan wij nu doen. Mijn realiteit is tegelijk ook dat als ik met mijn vrouw over straat loop dat ik per definitie aan het scannen ben wat er om mij heen gebeurt. Dit is omdat we in het verleden te maken hebben gehad met agressie. Er zijn ook zat momenten waarop ik geen inclusie heb ervaren. Ik wil dus ook een lans breken voor zachtheid voor mensen (uit de regenboog-gemeenschap, red.) die wel fel zijn. Voor mij is het belangrijk dat mijn wensen gerespecteerd worden. Ik verwacht niet van de ander dat die mijn gedachten kan lezen en kan invullen wat ik wil."

Wat heeft het bestaan van de RAD tot nu te gebracht binnen Dimence Groep? Voor jullie persoonlijk, voor je werk en voor cliënten?

Agnes: “Ik merk ontwikkelingen op diverse niveaus. Voor mij persoonlijk is mijn deelname aan de RAD een soort van back-up. We hebben daarnaast al van diverse teams verzoeken gehad voor kennisdeling.”

Dorien: “Enkele leden van de RAD zijn inmiddels al eens aangeschoven bij groepsbehandelblokken om daar te vertellen over de RAD. Dat werd super positief ontvangen. Samen met collega Dirk-Jan (ook lid van de RAD, red.) wil ik een blok gaan opzetten over seksualiteit en genderidentiteit. Ik denk echt dat dat er binnenkort gaat komen, want er is zeker behoefte aan. Ik ben sowieso al heel trots hoe goed bespreekbaar dit op dit moment als op onze afdeling, binnen het hele team.”

Het is nog wel een zoektocht hoe we het blok in gaan vullen. Qua scholingsmateriaal is er enerzijds alles en anderzijds niets.”

Agnes: “Er is in de loop der tijd veel kennis verloren gegaan. In de jaren ’70 waren er instellingen die zich specifiek richten op het ondersteunen/behandelen van mensen met genderidentiteitsvragen en problemen. Sinds de RIAGGS hun intrede deden is dit echter wegbezuinigd. Eigenlijk zijn we pas sinds de laatste 5,6,7 jaar weer kennis aan het genereren.”

Toen de RIAGGS hun intrede deden is het aanbod voor mensen met genderidentiteitsvraagstukken en –problemen wegbezuinigd. Daarmee is ook veel kennis verloren gegaan."

We hadden het eerder over de tweedeling die er is in zowel Regenboog-gemeenschap als daarbuiten is als het gaat over het thema op het gebied van verdraagzaamheid, bespreekbaarheid en dergelijke. Hoe zit dit binnen de Dimence Groep?

Dorien: “Persoonlijk ervaar ik deze tweedeling binnen Dimence Groep niet.”

Agnes: “Binnen de kerngroep van de RAD lopen de ervaringen uiteen. Daar zijn ook mensen die wekelijks een schrijnend tekort aan kennis en sensitiviteit ervaren. Er zijn ook mensen die zeggen dat ze wel OK zijn met hoe het in het team zijn. Ik merk zelf van beide wel wat. Ik vind het in ieder geval heel fijn dat het balletje nu gaat rollen.”

Dorien: “Ik wil graag dat we op termijn de stap gaan maken van tolerantie naar acceptatie, maar ik vind ook dat je begrip moet hebben voor het feit dat dat nu soms nog niet lukt”

Agnes: “Mijn ervaring is dat als je in gesprek gaat en blijft uitnodigen uiteindelijk er wel vragen en interesse terugkomen. Als je zelf de zachtheid kunt bewaren komt de zachtheid vaak vanzelf weer terug. Deze dynamiek zie je overigens niet alleen rondom een groep als de regenbooggemeenschap, maar veel breder”.

We naderen het eind van dit interview wat moet er in ieder geval nog inkomen dat nog niet besproken is?

Dorien: Ik had opgeschreven dat ik mensen wil uitnodigen om elkaar als mens te blijven zien, ondanks onze verschillen. Iedereen heeft een verhaal en dingen meegemaakt die ze gevormd heeft en dat ik hoop dat we wederzijds begrip en respect voor elkaar kunnen opbrengen en vooral nieuwsgierig kunnen blijven naar elkaar. Dat geldt voor onze community, maar ook voor alles daarbuiten.

 

Dirk Dijkslag